Cam
Cam, aşırı soğutulmuş alkali ve toprak alkali metal oksitleriyle, diğer bazı metal oksitlerin çözülmesinden oluşan bir sıvıdır. Ana maddesi (SiO2) silisyumdur. Cama ayrıca alkali ve toprak alkali oksitler ve az bir oranda da renk verici oksitler ilave edilir.
Camlar erimiş haldeki amorf yapısını koruyarak katılaşan inorganik cisimler olarak tanımlanabilir. Üretim sırasında hızlı soğuma nedeniyle kristal yapı yerine amorf yapı oluşur. Bu yapı cama sağlamlık ve saydamlık özelliğini kazandırır.
Cam ilk olarak antik çağlarda üretilmiştir ancak bulunuş tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Mevcut en eski cam eşyalar, Afrika’da bulunmuş M.S 1500’lü yıllara ait boncuklardır.
Camlar; Amorf içyapılı, oldukça stabil, asidik ve atmosferik etkenlere, ısı değişikliklerine dayanıklı, ışığı düzgün kırma özelliğine sahip, güneş radyasyonuna geçirimli saydam yapı malzemeleridir. Bazı türlerinde değişse de camların yoğunlukları 2.5 g/cm3’tür.
Farklı bileşimlere sahip camlar olmakla beraber genelde otomotiv ve mimari sektörde kullanılan camlar soda silkat camlardır.
Soda-kireç-silikat (Na2O - CaO - 6SiO2) camları : Bu camın bileşimi % 71-73 SiO2, % 12-14 Na2O ve % 10-12 CaO’dir. CaO ve Na2O bu camın yumuşama noktasını 1600’den 730 C’a kadar düşürür ve bu nedenle soda-kireç camının şekillendirilmesi kolaydır.
Rodaj
Kesilen camların kenar kısımlarının keskinliğini elmas taş ile giderme işlemidir.
Otomotiv sanayi için SAE J673 uluslararası standartlarında belirlenmiş rodaj tiplerine göre rodajlama işlemleri yapılmaktadır.
Temperli Cam
Bir diğer adı güçlendirilmiş cam ya da güvenlik camı olan bu cam çeşitleri, normal camlara kıyasla kırılmaya daha fazla dayanıklıdır. Normal camlar kırılma sonrası keskin parçacıklara ayrılıp yaralanmalara neden olabilir. Temperli camlar ise kırıldıklarında küçük ve keskin olmayan parçalara ayrılırlar. Bundan dolayı yaralanma riski en aza indirgenmiş olur. Temperli camlar, eşit kalınlıktaki normal camlara göre yaklaşık 5 kat daha dayanıklıdır. Isıya dayanıklılığı da normal camlara göre daha fazladır.
Temperleme işlemi; yatay hat üzerinde camın dış yüzeylerine daha fazla basınç gerilimi, cam ortasına ise dolaylı bir çekme gerilimi kazandırmak için, ölçüsüne göre kesilmiş ve kenarları düzeltilmiş camın, ergime noktasına kadar (640-690 °C) kontrollü ısıtılıp, hızla soğutularak camın yüzeylerine 10.000 psi basınç ön gerilimi kazandırma aşamalarını içerir.
Temperleme işlemi yapılmış camlara kumlama, koparma, boyama haricinde herhangi bir başka işlem; kesim, delik delme, havşa açma, kenar ve yüzey taşlama işlemleri yapıldığı durumlarda cam patlamaktadır. Bu nedenle temperleme işlemine girecek camın; ölçülendirme, rodajlama, delme vb. ihtiyaç olacak tüm işlemlerin temperleme işleminden önce yapılması gereklidir.
Temperleme işlemi uygulanacak camların kenarlarına mutlaka rodaj veya zımpara işlemi uygulanmalı, camın kenarında veya delik kenarında yer alan çapaklar havşa işlemi yapılarak temizlenmelidir, yoksa cam temperleme işlemi sırasında fırında veya sonrasında kullanım esnasında patlar. Temperleme işlemi uygulanacak camda yer alan deliklerin çapı en az cam kalınlığı kadar olmalıdır. Delik çapının cam kalınlığından küçük olduğu durumda cam temperleme işlemi sırasında fırında veya sonrasında kullanım esnasında patlar. Ayrıca cam üzerinde yer alan delikler cam kenarına ve birbirine çok yakın olmamalıdır.
Temperli camlar emniyet camları olması nedeni ile Otomobil; kapı camlarında, arka camlarda, kelebek camlarında, ticari araçların; kapı ve yan camlarında, havalandırma camlarında, kabin; ön, arka, yan, dizlik ve kapı camlarında, endüstriyel; fırın camlarında, soğutma sektöründe buz dolabı, soğutucu reyon, makina ekipman camlarında, mimari; balkon, duş kabini, cephe kaplama camlarında tercih edilip kullanılmaktadır.
Temperli camlar düz, silindirik bombeli ve kompleks bombeli olarak üretilebilmektedir.
Lamine Cam
İki veya daha fazla plaka camın, PVB denen özel bir tabaka yardımıyla, ısı ve basınç altında preslenmesinden oluşan cam çeşididir.
Emniyet özelliği sayesinde cam kırıldığında dağılmaz ve pvb sayesinde birbirine tutunan camlar yaralanmalara neden olmaz. Temperli cam gibi dayanımı yüksek değildir.
Akustik pvb kullanımı ile ses izolasyonu sağlanabilir. Yine A-termik kaplamalı pvb film ve Solar Pvb Film kullanılarak lamine cama UV ye karşı dayanım ve ısıl olarak yalıtkanlık sağlanabilmektedir.
Lamine camlar genel olarak emniyet amacı ile araçların ön camlarında, tavan camlarında ve bazı araçlarda araç içi camlarda kullanılmaktadır. Böylelikle dışarıdan gelebilecek yabancı cisimlerin araç içerisine girmesini engeller, her hangi bir kaza anında aracın içinden dışarı fırlamaları önler.
Lamine camlar otomobil, otobüs, kamyon gibi araçların ön camlarında kullanımı uluslar arası standartlar gereği zorunludur. Düşük hızla seyreden traktör ve iş makinası gibi araçlarda da tercih edilmektedir. Deniz taşıtlarında ve raylı sistem araçlarda hız önemli faktör olduğu için katmanları arttırılmış lamine camlar tercih edilmektedir.
Yine katmaları, kalınlığı arttırılarak ve gerekli durumlarda balistik sınıfına göre poliüretan ve palikarbon ilavesi ile kurşuna dayanıklı camlarda lamine cam olarak üretilmektedir
Lamine camlar ise silindirik bombeli, kompleks bombeli ve düz olarak üretilebilmektedir.
Isı Yalıtım Camları (Isıcam)
Isıcam, iki veya daha çok sayıda cam plakanın aralarında ortam basıncına uygun kuru hava veya gazları barındıracak şekilde fabrika şartlarında bir araya getirilmesi ile oluşur.
Her çift cam uygulaması Isıcam değildir. Isıcam Şişecam’ın özel patentli ürünüdür.
Genel olarak ısı yalıtım camları için 2 farklı cam katmanı alüminyum profil ile birleştirilerek gerekli izolasyon malzemesi ile yalıtım sağlanır. Ara boşluk hava yerine farklı gazlar ile dolum yapılarak ısı yalıtım seviyesi artırılabilir ve ses izolasyonu da sağlanabilir.
Isı yalıtım camları mimaride yoğun olarak kullanıldığı gibi otomotiv ve raylı sistemlerde de özellikle yan cam gruplarında yoğun olarak tervih edilmektedir. Şehirler arası otobüslerde yan camlarda ısı yaşıtım camları kullanılmaktadır.
Isı yalıtım camları temperli, kaplamalı temperli, lamineli ısı yalıtım camları gibi farklı konfigürasyonlarla da uygulanabilmektedir.
Isı yalıtım camları bombeli ve düz olarak üretilebilmektedir.